ECZA TİCARETHANELERİYLE SANAT VE ZİRAAT İŞLERİNDE KULLANILAN ZEHİRLİ MÜESSİR KİMYEVİ MADDELERİN SATILDIĞI DÜKKANLARA MAHSUS KANUN

Kanun No: 984

(Resmi Gazete Yayım Tarihi: 12.03.1927 Sayı: 575)

Madde 1- Tıbbi eczalar ve kimyevi maddelerin toptan satışına mahsus ecza ticarethaneleri açmak için Sıhhiye ve Muaveneti içtimaiye Vekâletinin müsaadesi lâzımdır.
Madde 2- Eczaneler Kanununa göre eczane açmak salâhiyetine haiz olan her eczacı ecza ticarethanesi açabilir.
Madde 3- Ecza ticarethanesi işlerinden mesul olacak diplomalı bir eczacıyı müdür göstermek şartıyla eczacı olmayan kimseler dahi ecza ticarethanesi açabilirler. Bir şirket tarafından dahi ecza ticarethanesi açılabilir. ?u kadar ki, diplomalı eczacı olmak şartıyla, şeriklerden birinin ticarethane işlerinden mes'ul müdür gösterilmesi lazımdır.

Madde 4- Bir yerde ecza ticarethanesi açmak için o yerin en büyük mülkiye memuruna bir istida ile müracaat olunur. Bu istidaya:
1 - Ecza ticarethanesi açacak veya müdiri mes'ul gösterilecek zatın isim ve hüviyetini ve diplomasının tarih ve numarasını ve ecza ticarethanesi açılacak yerin açık adresini havi fotograflı bir beyanname;
2 - Hüviyet cüzdanı ve diploma musaddak suretleri;
3 - Ecza ticarethanesi bir şirket tarafından tesis edildiği takdirde şirkete ait esas mukavelename ve nizamnamenin musaddak suretleri raptolunur.
Madde 5 - Bu istida üzerine Hükümeti mahalliyece ait olduğu daireler vasıtasiyle ecza ticarethanesi yapılacak yerin vüs'ati ve zehirli ve iştiali kabil maddelerin muhafazasına mahsus yerlerin bu baptaki ahkâmına uygun olup olmadığı en çok onbeş gün içinde tetkik edilerek yapılacak rapor ve kroki, istida ve merbutlariyle beraber Sıhhiye ve Muaveneti içtimaiye Vekâletine gönderilir.
Madde 6- Vekâletçe en çok onbeş gün içinde tetkikat yapılarak istida sahibinin ve ticarethane yapılacak yerin lâzım gelen vasıfları haiz olduğu tebeyyün ettiği takdirde ticarethanenin açılmasına müsaade edilip ruhsatname verilir. Ruhsat harcı maktu olarak ikiyüz lira olup istida verene aittir.
Madde 7- Bir Ecza ticarethanesinin sahibi tarafından kapatılmasına lüzum görüldüğü takdirde bulunduğu yerin memurini sıhhiyesine malûmat verilir.
Madde 8- Bir ecza ticarethanesinin başka bir yere nakline lüzum görülürse usulü dairesinde müsaade alınmak lâzımdır.
Madde 9- Bir Ecza ticarethanesinin mes'ul müdürü olan kimse kendi namına bir eczanenin sahip veya mes'ul müdürü olamaz.
Madde 10- Bir Ecza ticarethanesinin şubeleri de olabilir. Ancak bu şubelerin açılması için dördüncü maddede gösterildiği üzere müsaade alınması ve şubenin bir eczacı mes'ul müdürün idaresinde bulunması lâzımdır. Bir ecza ticarethanesi, depo ve ardiye kullana-bilirse de evvelce memurini sıhhiyeye haber verilmesi ve bu yerlerin lâzım gelen vasıfları haiz olması şarttır. Bu gibi depo ve ardiyelerde alışveriş yapılamaz.
Madde 11- Bir Ecza ticarethanelerinden yalnız eczanelere toptan veya perakende ecza ve mevaddı kimyeviye satılabilir. Ecza ticarethanelerinde reçete yapılması memnu olduğu gibi tuvalet eşyasiyle kauçuk mamulât veya tıba ve kimyaya ait alât ve edevat müstesna olmak üzere toptan ve perakende olarak ecza ve kimyevi maddelerin ve tıbbi müstahzaratın eşhasa satılması dahi memnudur. Sanat ve ziraatte kullanılan zehirli ve müessir kimyevi maddeler toptan ve perakende olarak hususi ahkâmına tevfikan satılabilir.
Madde 12- Ecza komisyoncuları, ecza ticarethaneleriyle eczanelere ecza ve kimyevi maddeler ve müstaharat celbine muvassut etmeğe salâhiyettar olup nezdlerinde nümune olarak gösterilecek miktardan fazla ilaç bulunduramazlar.

Madde 13- Ecza ticarethanelerinden başka yerlerde yalnız san'at ve ziraat işlerinde kullanılan zehirli ve müessir ecza ve kimyevi maddeleri herkes satabilir. Ancak bu gibi maddeleri satmaya tâlip olan şahsın istidasiyle beraber hüviyetini ve satacağı kimyevi maddeleri ve dükkanının yerini ve esasen hangi ticaret ile meşgul olduğunu gösteren bir beyannameyi mahallinin en büyük mülkiye memuruna vermesi lâzımdır. Bu beyanname üzerine dükkanı tetkik ve lâzım gelen vasıfları haiz ve zehirli maddelerin muhafazasına mahsus tertipleri havi olduğu takdirde ruhsat verilir. Kayıt ve tescil için Sıhhiye ve Muaveneti içtimaiye Vekâletine bildirilir.
Madde 14- Gerek ecza ticarethanelerinde ve gerekse münhasıran sanat ve ziraat işlerinde kullnılmaya mahsus zehirli ve müessir maddeler satılan yerlerde bütün bu zehirli ve müessir maddeler hususi talimatnamesine tevfikan muhafaza edilir.
Madde 15- Ecza ticarethaneleriyle sanat ve ziraat işlerinde kullanılmaya mahsus zehirli ve müessir maddeler satılan yerlerde mahallin en büyük sıhhiye memuru tarafından tasdik edilmiş defterler tutmak mecburidir. Bu defterlere zehirli ve müessir maddelerin alım ve satımı kaydolunur.
Madde 16- Ecza ticarethaneleri ve sanat ve zitaate mahsus zehirli ve müessir maddeler satılan yerler Sıhhiye ve Muaveneti içtimaiye Vekâletinin daimi teftiş ve murakabesine tâbidir. Senede iki defa teftiş icrası mecburi olup lüzum görülen sair zamanlarda da teftiş yapılabilir. Bu teftişler fevkalâde haller haricinde her halde Sıhhiye ve Muaveneti içtimaiye müfettişleri tarfından yapılır. Teftiş için gelen ve hüviyetini isbat eden müfettişe bu gibi ticarethane sahip veya müdiri mes'ulleri dükkan veya mağazanın her tarafını ve onbeşinci maddede gösterilen defterlerini göstermeye ve talep edilen sair malûmatı vermeye mecburdur.
Madde 17- Ecza ticarethanelerinin teftişi esnasında bozuk, mağşuş veya gayri sâf olduğundan şüphe edilen maddelerden üç nümune alınarak her iki tarafca mühürlenir ve bir nümunesi ticarethanede bırakılarak diğer iki nümune tahlil için Sıhhiye ve Muaveneti içtimaiye Vekâletine gönderilir. Tahlil neticesine kadar maddenin kalan kısmı istimalden menolunur ve mühürlenir.
Madde 18- Ecza ticarethaneleriyle sanat ve ziraat işlerinde kullanılan zehirli ve müessir maddeler satılan mahallerin dahili tertibatını ve ne suretle teftiş edileceğini ve bir ecza ticarethanesinin muhtevi olması lâzım gelen ecza ve kimyevi maddelerin en az miktarını gösterir bir talimatname tanzim olunacaktır.
Madde 19- Bir ecza ticarethanesinin sahip veya mes'ulü herhangi bir sebeple tica-ret-hanesinden bir haftadan fazla gaybubet ettiği takdirde mahalli memurini sıhhiyesine malûmat vermelidir. Gaybubet iki ayı geçtiği ve ticarethanede, en aşağı beş sene bir eczane veya ecza ticarethaneside çalışmış ehliyetli bir kalfası bulunmadığı takdirde gaybubet eden müdiri mes'ulün yerine bir eczacı müdiri mes'ul gösterilmesi ve bunun için dör-düncü maddede gösterildiği veçhile müsaade alınması lâzımdır.

Madde 20- Ecza ticarethanelerinde bulunacak olan tıbbi eczanın sâf ve gayri mağşuş ve kanunen kabul edilmiş kodekse muvafık olması mecburidir.
Madde 21- Bu kanunda tasrif edilen kaidelere riayet eden ecza ticarethaneleri sahip veya müdiri mes'ulleri ile sanat ve ziraat işlerinde kullanılan zehirli ve müessir maddeler satıcılığı yapanlar hakkında başkaca cezayı müstelzim bir fiil olmadığı takdirde, mahkemece birinci defa elli liradan ikiyüz liraya kadar hafif cezai nakdi hükmolunur, tekerrürü halinde ceza taz'if edilir veyahut ticarethane üç ayı geçmemek üzere muvakkaten kapatılır.
Memurini sıhhiyece usulüne tevfikan tanzim olunan zabıt varakaları aksi sabit oluncaya kadar muteberdir.
Madde 22- Zehirli ve müessir maddelerin muhafazasına ait tertibatın talimatnamesi hilâfına noksan olduğu görülen yerler tertibatın ikmaline kadar kapatılır.
Madde 23- Eczanelerde sâf veya kodekse uygun olmaması sebebiyle müsadere edi-len ecza ve kimyevi maddelerin bedelleri, bunları satmış olduğu evrak ve vesikalarla sabit olan ecza ticarethaneleri eczane sahibine iade etmeğe mecburdur.
Yalnız bu maddede görülen ademi sâfiyetin, muhafazası hususunda fenni kaidelere riayet etmemekten veya herhangi bir suretle eczacının sun'u taksirinden veya tağşişten mütevellit bir muameleye maruz kalmasından dolayı husule gelmemiş olması lâzımdır. Ecza ticarethaneleri sahipleri de zararı müeddi olan bu gibi ahvalde haklarını almak için malın ilk sahibi aleyhinde ait olduğu mahkemeye müracaat edebilirler.
Madde 24- Hariçten gelip de tababet ve baytarlıkta kullanılan ecza ve kimyevi maddeler Türkiye'ye Sıhhiye ve Maliye Vekâletlerince tâyin olunacak mahallerden ithal edilir. Bu yerlerde ait olduğu Vekâletçe ecza ve kimyevi maddelerin sâf ve kodekse uygun olup olmaklarını tâyin için her türlü levazımı havi lâboratuvarlar bulundurulur ve mütehassıs kimyagerler istihdam edilir.
Muayyen gümrüklerin gayrisinden ithali arzu edilen maddeler veya nümunelerin, lâ-boratuvarları olan gümrüklerce muayeneden geçirilmiş olması lâzımdır.
Madde 25- 25 Nisan 1301 tarihli Akkarlar ve attarlar ve kökçüler nizamnameleri hükümlerini mülgadır.
Madde 26- Bu kanunun neşri tarihinden mevcut olan ecza depolariyle sanat ve ziraat işlerinde kullanılan zehirli ve müessir maddeler satan ticarethaneler bu kanunun muhtelif maddelerinde gösterilen şartları altı ay zarfında ikmale mecburdurlar.
Madde 27- Bu kanun neşri tarihinden muteberdir.
Madde 28- Bu kanun ahkâmının icrasına Sıhhiye ve Muaveneti içtimaiye, Adliye ve Maliye Vekilleri memurdur.

KAYNAK : T.E.B